Wat is phishing en hoe kun je het voorkomen?

Phishing is een veelvoorkomende vorm van cyberaanval en kan ernstige gevolgen hebben voor zowel individuen als bedrijven, zoals identiteitsdiefstal en financiële verliezen.

Hoe werkt phishing?

Phishingaanvallen worden meestal uitgevoerd via e-mails, sms-berichten of sociale mediaplatforms. De aanvallers sturen berichten die afkomstig lijken van betrouwbare bronnen, zoals een bank, overheidsinstantie of een bekende dienstverlener, en verleiden het slachtoffer om op een link te klikken of persoonlijke informatie in te voeren.

De stappen van een phishingaanval:

1. Verzenden van een valse e-mail
   De aanvaller stuurt een e-mail naar het slachtoffer die afkomstig lijkt te zijn van een legitieme bron. Deze e-mail kan bijvoorbeeld lijken alsof hij afkomstig is van een bank of een populaire online service zoals PayPal.
2. Het gebruik van een misleidende link
   In de phishing-e-mail staat vaak een link naar een nepwebsite die exact lijkt op de originele website van het bedrijf. Het slachtoffer wordt gevraagd om inloggegevens, wachtwoorden of andere gevoelige informatie in te voeren.
3. Verzamelen van gegevens
   Zodra het slachtoffer de gevraagde informatie invoert, wordt deze doorgestuurd naar de aanvaller. De aanvaller kan deze gegevens vervolgens gebruiken voor identiteitsdiefstal, het stelen van geld of het uitvoeren van andere vormen van fraude.

Wat is een phishingmail?

Een phishingmail is een van de meest gebruikte methoden voor phishingaanvallen. Dit is een e-mail die is ontworpen om eruit te zien alsof hij afkomstig is van een legitieme bron, maar in werkelijkheid is verzonden door een crimineel met de intentie om persoonlijke gegevens van de ontvanger te stelen.

Kenmerken van een phishingmail:

• Onverwacht verzoek om persoonlijke informatie
  Phishingmails vragen vaak om gevoelige informatie zoals wachtwoorden, creditcardnummers of inloggegevens.
• Dreigende of dringende toon
  Veel phishingmails proberen het slachtoffer onder druk te zetten door te zeggen dat er iets mis is met hun account, dat ze snel actie moeten ondernemen of dat hun account wordt gesloten als ze niet snel reageren.
• Misleidende link
  De link in een phishingmail leidt vaak naar een nepwebsite die lijkt op de echte website van het bedrijf, maar in werkelijkheid is het een kopie die is ontworpen om de gegevens van het slachtoffer te stelen.
• Spelfouten en onprofessionele opmaak
  Hoewel phishingmails steeds professioneler worden, bevatten ze vaak nog steeds grammaticale fouten, vreemde opmaak of een onpersoonlijke aanhef zoals “Beste klant.”

Verschillende vormen van phishing

Er zijn verschillende soorten phishingaanvallen die criminelen gebruiken om gevoelige informatie te stelen. Hieronder staan enkele van de meest voorkomende vormen:

1. E-mailphishing

Dit is de meest gebruikelijke vorm van phishing, waarbij de aanvaller een nep-e-mail verstuurt die afkomstig lijkt van een legitiem bedrijf. De ontvanger wordt gevraagd om op een link te klikken en persoonlijke gegevens in te voeren.

2. Spear-phishing

Spear-phishing is een gerichte vorm van phishing waarbij de aanvaller specifieke individuen of bedrijven als doelwit heeft. In plaats van een massale e-mailcampagne sturen ze persoonlijke berichten naar specifieke personen, vaak met informatie die de aanval geloofwaardiger maakt.

3. Whaling

Whaling is een vorm van phishing die zich richt op hogere functies binnen een bedrijf, zoals CEO’s of andere leidinggevenden. Deze aanvallen zijn vaak goed doordacht en gepersonaliseerd om het slachtoffer te misleiden.

4. Smishing en vishing

Smishing (phishing via sms) en vishing (phishing via telefoongesprekken) zijn vormen van phishing waarbij criminelen via berichten of telefoongesprekken proberen om gevoelige informatie van slachtoffers te krijgen.

5. Clone phishing

Bij clone phishing wordt een legitieme e-mail, zoals een eerdere e-mail van een dienstverlener, gekloond en aangepast door de aanvaller. De aanvaller vervangt de legitieme link door een kwaadaardige link en stuurt deze opnieuw naar het slachtoffer.

Hoe kun je phishing voorkomen?

Hoewel phishingaanvallen steeds geraffineerder worden, zijn er verschillende stappen die je kunt nemen om jezelf en je bedrijf te beschermen tegen deze aanvallen:

1. Wees voorzichtig met links en bijlagen

Klik nooit zomaar op links of open bijlagen in e-mails van onbekende afzenders. Controleer altijd het e-mailadres van de afzender en de URL van de link voordat je erop klikt.

2. Controleer de URL van websites

Voordat je gevoelige informatie invoert, controleer altijd de URL in de adresbalk van je browser. Zorg ervoor dat de website begint met https:// en dat het domein correct is. Phishingwebsites gebruiken vaak kleine variaties van de echte domeinnaam, zoals “googel.com” in plaats van “google.com.”

3. Gebruik tweestapsverificatie (2FA)

Veel online diensten bieden tweestapsverificatie (2FA) aan, waarbij je naast je wachtwoord nog een extra beveiligingscode moet invoeren. Dit maakt het moeilijker voor aanvallers om toegang te krijgen tot je accounts, zelfs als ze je wachtwoord weten.

4. Let op verdachte communicatie

E-mails of berichten die om persoonlijke gegevens vragen of een dringende toon hebben, zijn vaak verdacht. Vertrouwde bedrijven zullen nooit via e-mail vragen om gevoelige informatie zoals wachtwoorden of bankgegevens.

5. Update je software en beveiliging

Zorg ervoor dat je antivirussoftware en andere beveiligingsprogramma’s up-to-date zijn. Moderne antivirusprogramma’s kunnen helpen phishingmails en kwaadaardige websites te detecteren.

6. Opleiding en bewustzijn

Het is belangrijk dat zowel individuen als bedrijven op de hoogte zijn van de gevaren van phishing en weten hoe ze verdachte e-mails en websites kunnen herkennen. Regelmatige beveiligingstrainingen kunnen helpen om werknemers bewust te maken van phishingtechnieken.

Wat te doen als je slachtoffer bent van phishing?

Als je denkt dat je het slachtoffer bent geworden van een phishingaanval, volg dan deze stappen om schade te beperken:

1. Verander je wachtwoord
   Als je je inloggegevens hebt ingevoerd op een phishingwebsite, verander dan onmiddellijk je wachtwoord voor het betreffende account.
2. Waarschuw je bank of de betrokken dienst
   Als je financiële gegevens hebt ingevoerd, neem dan direct contact op met je bank of de betrokken dienst om hen op de hoogte te stellen en mogelijke frauduleuze activiteiten te blokkeren.
3. Scan je computer op malware
   Gebruik antivirussoftware om je apparaat te scannen op eventuele malware die mogelijk is geïnstalleerd via de phishingaanval.
4. Rapporteer de phishingaanval
   Meld de phishing-e-mail of -website bij de betreffende instantie of het bedrijf waarvan de identiteit werd vervalst. Veel bedrijven hebben speciale afdelingen die zich richten op phishing en cyberbeveiliging.

Conclusie

Phishing is een ernstige cyberdreiging die zowel individuen als bedrijven kan treffen. Het is belangrijk om waakzaam te zijn en op je hoede te blijven voor verdachte e-mails, berichten en websites. Door bewust te zijn van de gevaren van phishing en proactieve stappen te ondernemen om jezelf te beschermen, kun je voorkomen dat je slachtoffer wordt van deze vorm van cybercriminaliteit. Wil je meer weten over phishing en hoe je jezelf kunt beschermen? Bezoek onze kennisbank voor verdere tips en advies.